شانکر باکتریایی کیوی (شانکر خونی)
Kiwi fruit bleeding canker
بیماری گیاهی شانکر خونی یا شانکر باکتریای در بسیاری از مناطق تحت کشت این محصول وجود دارد. این بیماری برای اولین بار در سال 1373 از استان های شمالی ایران گزارش گردید. این باکتری نه تنها بر روی کیوی بلکه روی بسیاری از گیاهان و با علائم مختلف ایجاد آلودگی می کند.
علائم بیماری شانکر باکتریایی کیوی:
علائم بیماری گیاهی شانکر خونی روی تنه درختان و شاخه ها به شکل زخم های (شانکر) فرورفته، با مرکزی تیره رنگ و به اندازه 2 الی 10 سانتی متر است. بافت پوست در این نواحی قرمز رنگ و آبدار بوده و ممکن است در اثر گرمای هوا تراوشات قرمز رنگ از قسمت های ترک خورده خارج گردد. با افزایش بیماری لایه سطحی پوستی درخت باز شده، از داخل بافت درخت شیره قرمز رنگ خارج شده و خشک می شود. در بعضی مواقع اطراف این زخم ها حاشیه پودری سفید رنگی نیز قابل مشاهده است. در زیر این بافت ها محدوده ای بافت مرده و به رنگ قرمز یا قهوه ای نمایان می گردد. این لایه های بافت مرده به سمت مرکز بافت های درونی و سالم تنه درختان پیشروی می کند. برگ های جوان آلوده، پژمرده شده و به حالت آویزان روی درخت باقی می مانند. نشانه بیماری روی گل ها به صورت تشکیل لکه های بافت مرده روی گلبرگ هاست. ممکن است در مواردی غنچه های گل شکفته نشوند و به صورت غنچه خشکیده و بدشکل روی ساقه باقی بمانند. سرشاخه های آلوده نیز به رنگ تیره درآمده، پوستشان خشک می شود. کاهش رشد، بد فرمی برگ ها، افزایش تعداد پا جوش و کاهش محصول از علائم ثانویه بیماری هستند.
عامل بیماری، نحوه انتشار و چرخه زیستی شانکر باکتریای کیوی:
عامل بیماری گیاهی شانکر خونی باکتری Pseudomonas syringaeمی باشد. باکتری بر روی درختان کیوی، سایرمیزبان های آلوده و علف های هرز زمستان گذرانی می کند. این باکتری در دماهای خنک بین 13 الی 19 درجه سانتی گراد فعالیت گسترده تری دارد. بیماری با افزایش رطوبت، بارندگی و از طریق حرکت باکتری ها در آوندهای آبکشی بیشتر گسترش می یابد. باکتری به وسیله باد، آبیاری، حیوانات و ادوات کشاورزی پراکنده می شود. درختان جوانی که در اثر یخبندان یا سرمازدگی صدمه دیده یا ضعیف شده باشند بیشتر در معرض آلودگی هستند.
راه های پیشگیری و کنترل بیماری شانکر باکتریایی کیوی:
- کاشت نهال های سالم و عاری از بیماری
- خارج کردن و سوزاندن درخت های آلوده
- حذف علف های هرز و گیاهان میزبان
- جلوگیری از صدمات فیزیکی
- سم پاشی با بردوفیکس به شرح زیر:
- سم پاشی با بردوفیکس 5 در هزار پس از برداشت محصول
- سم پاشی با بردوفیکس 10در هزار پس از ریزش 70 درصد برگ ها در پاییز
- سم پاشی با بردوفیکس 10 در هزار پس از هرس زمستانه
- سم پاشی با بردوفیکس 10 در هزار هنگام تورم جوانه ها
- سم پاشی با بردوفیکس 5 در هزار بعد از ریزش گلبرگ ها
- در صورت وجود آلودگی تراشیدن شانکرها تا رسیدن به بافت سالم گیاه و رنگ کردن محل تراشیده شده و محل هرس با بردوفیکس رقیق نشده الزامی است.