پوسیدگی فیتوفتورایی ریشه و طوقه درختان میوه دانه دار
Phytophtora crown and root rot
گونه های فیتوفتورا در درختان میوه سه نوع پوسیدگی به شرح زیر ایجاد می کنند:
1. پوسیدگی طوقه (Collar rot) : پوسیدگی قسمت های پیوندی درخت بوده و به بافت های پوست بخش پایینی تنه در سطح یا بالای خاک ( بخشی از بن تنه که بیشتر به آن طوقه گفته می شود) حمله کرده و ایجاد آلودگی می کند. پوسیدگی طوقه در درختانی که در پایین و نزدیک زمین پیوند شده اند، شایع تراست .
2. پوسیدگی یقه (Crown rot) : پوسیدگی در قسمت پایه درخت است و به بافت های پوست اطراف یقه (محل اتصال ریشه و تنه) و نزدیک به ریشه های اصلی حمله می کند.
3. پوسیدگی ریشه ( Root rot ) : پوسیدگی سیستم ریشه و قسمت های دور از ناحیه یقه درخت بوده و بیشتر همراه با پوسیدگی یقه بروز می کند. ولی به تنهایی هم ممکن است ظاهر شود.
علائم بیماری پوسیدگی فیتوفتورایی طوقه و ریشه درختان میوه دانه دار:
علائم بیماری گیاهی پوسیدگی فیتوفتورای را همانند دیگر بیماری های ریشه ، می توان به دو نوع تفکیک کرد. نوع اول، نشانه های غیر اختصاصی که روی اندام های هوایی درختان بیمار بروز می کند. در این حالت شاخه های درخت کم رشد شده، شاخساره ها کاهش می یابند، برگ ها رنگ پریده و در اوایل پاییز متمایل به ارغوانی می شوند. گاهی میوه ها کوچک شده و پیش از رسیدن رنگ می گیرند. بدین ترتیب درختان بیمار به تدریج در خلال چند سال و یا به طور ناگهانی ضعیف شده و سرانجام خشک می شوند. نوع دوم شامل نشانه های اختصاصی بیماری است که اغلب در ظاهر نامشهودند. این علائم در ناحیه طوقه و یقه، هنگامی نمایان می شوند که لایه های خارجی پوست در درختان بیمار به جای سالم و سفید بودن، بافت مرده و به رنگ نارنجی تا آجری بوده و سرانجام بعد از پوسیدن، به رنگ قهوه ای تیره درمی آیند.
در بعضی مواقع ممکن است درمحل شانکرهای طوقه و یقه ترشحات شیره مانند مشاهده شود. وقتی با چاقو بافت های فاسد و شانکردار ناحیه طوقه و یقه بریده شود، مرز واضحی بین نواحی سالم و بافت مرده دیده می شود. بیشترین فعالیت عامل بیماری در این قسمت بوده و معمولاً جداسازی قارچ از این قسمت ها انجام می شود. علاوه بر ناحیه طوقه و یقه ، ریشه های درختان بیمار نیز ممکن است پوسیده و قهوه ای شوند.
عامل بیماری ، نحوه انتشار و چرخه زیستی پوسیدگی فیتوفتورای طوقه و ریشه درختان میوه دانه دار:
در سال های اخیر گونه های مختلفی از قارچ های جنس Phytophtora به عنوان عوامل پوسیدگی طوقه، یقه و ریشه درختان سیب در کشورهای مختلف جهان شناخته شده است.
قارچ عامل پوسیدگی فیتوفتورایی خاکزی است و می تواند قبل از کاشت درخت، در خاک باغ وجود داشته باشد. مایه اولیه این قارچ همچنین می تواند با نهال ها یا آب آبیاری آلوده، به باغ های دوردست انتقال پیدا کند. قارچ در بافت های آلوده ، میوه ها و برگ های ریخته شده روی زمین زمستان گذرانی می کند. هنگامیکه رطوبت خاک درحد یا نزدیک به رطوبت اشباع خاک باشد، اندام های رویشی قارچ به شدت رشد می کنند. خاک های دارای زهکش و مکان هایی از باغ که برای مدت طولانی آب در آنجا جمع شده و شرایط مناسب برای رشد قارچ را فراهم می کنند، از مهم ترین عوامل تشدید بیماری هستند.
بعد از شروع آلودگی مقاومت میزبان در برابر تهاجم قارچ کاهش می یابد.
راه های پیشگیری و کنترل بیماری پوسیدگی فیتوفتورایی طوقه و ریشه درختان میوه دانه دار:
- کاشت ارقام مقاوم به بیماری
- درختان در خاک هایی که زه آب نداشته باشند کاشته شوند
- نهال ها روی پشته کاشته شوند تا آب طوقه و یقه آنها را فرانگیرد
- دور آبیاری و میزان آن طوری تنظیم شود که از پیدایش حالت اشباع خاک برای مدت طولانی جلوگیری شود
- فرو بردن ریشه نهال ها در محلول بردوفیکس 10 در هزار قبل از کاشت
در صورت وجود آلودگی :
- تراشیدن بافت های آلوده گیاه و سوزاندن آنها و رنگ کردن بافت سالم گیاه با بردوفیکس رقیق نشده
- ضدعفونی ابزار هرس با بردوفیکس رقیق نشده
- آبیاری درختان با بردوفیکس 10 درهزار و برای درختان مسن تر آبیاری سایه انداز و بیل زدن خاک سایه انداز
- محلول پاشی کل گیاه با بردوفیکس 5 در هزار
