سرطان طوقه و ریشه درختان میوه دانه دار

Crown gall

بیماری گیاهی سرطان طوقه و ریشه که گال طوقه و ریشه هم نامیده می شود در خزانه ها، نهالستان ها و باغ های میوه سراسر جهان شیوع داشته و به بیش از 93 تیره مختلف از گیاهان علفی و چوبی حمله می کند.

علائم بیماری سرطان طوقه و ریشه درختان میوه دانه دار:

بارزترین نشانه بیماری گیاهی سرطان طوقه و ریشه، تشکیل گال روی یقه، ریشه و گاه تنه ی نهال ها و درختان است. گال ها بر اثر ازدیاد و بزرگ شدن بیش از اندازه سلول ها بوجود می آیند. گال ها شامل برجستگی هایی تقریباً کروی هستند که از بافت های آوندی تشکیل شده و ممکن است نرم اسفنجی یا سخت باشند. تشخیص گال های ریز و نرم روی ریشه نهال ها به دقت و تجربه نیاز دارد، زیرا آن ها بسیار شبیه پینه هایی هستند که روی پایه های ازدیاد بذری در محل خروج ریشه های فرعی ایجاد می شوند.

عامل بیماری ، نحوه انتشار و چرخه زیستی  سرطان طوقه و ریشه درختان میوه دانه دار:

باکتری عامل بیماری گیاهی سرطان طوقه و ریشه در درختان سیب و گلابی و همینطور درختان هسته دار Agrobacterium tumefacines نام دارد.

این باکتری در خاک و بافت های پیرامون گال های فعال زمستان گذرانی می کند. باکتری از راه زخم های بوجود آمده در روی ریشه یا از راه ریشه های مویی وارد گیاه میزبان می شود.

پس از ورود باکتری، DNA آن موجب تولید بیش از اندازه هورمون گیاهی شده و بافت گیاه شروع به تقسیم و بزرگ شدن کرده و گال تشکیل می شود. با قرارگرفتن DNA داخل بافت میزبان، بدون حضور باکتری نیز گال تولید می شود.

در بعضی مواقع باکتری عامل بیماری از گال ها خارج شده و ریشه های سالم و خاک اطراف را آلوده می کند. باکتری از ریشه ها و خاک های آلوده از راه های مختلف مانند باران، جریان آب آبیاری، ادوات کشاورزی، باد و حشرات جابه جا شده و بیماری انتشار پیدا می کند. چنانچه دمای محیط 20 درجه سانتی گراد یا بیشتر باشد، در طول 2 تا 4 هفته بعد از وقوع عفونت، گال های کوچک به وجود می آیند.

اگر درجایی که قبلاً خزانه تاک، هلو، تمشک و گلسرخ بوده و عفونت وجود داشته نهال یا درخت سیب کاشته شود، معمولاً بیماری گال طوقه با شدت بیشتری بروز پیدا می کند.

راه های پیشگیری و کنترل بیماری سرطان طوقه و ریشه درختان میوه دانه دار:

• انتخاب نهال سالم
• انتخاب پایه هایی با حساسیت کم نسبت به بیماری
• استفاده از آبیاری قطره ای
• خودداری از وارد شدن هر نوع زخم و ترک به گیاه
• فروبردن ریشه نهال ها در محلول بردوفیکس باغبان تاک 10 در هزار قبل از کاشت
• تراشیدن گال های موجود روی درختان و رنگ کردن بافت سالم گیاه با بردوفیکس رقیق نشده
• ضدعفونی ابزار هرس با بردوفیکس رقیق نشده
• آبیاری کل باغ به منظور ضدعفونی خاک در باغاتی که آلودگی در آنها وجود دارد با بردوفیکس باغبان تاک 10 در هزار، بطوریکه تمام سایه انداز گیاهان آبیاری شود.
• در صورت شدت بیماری گیاه حذف و سوزانده شود.