بلایت گردو
Walnut blight
بیماری گیاهی بلایت گردو که به نام های سوختگی باکتریایی گردو، باکتریوز گردو، پوسیدگی مغز گردو و نقطه سیاه گردو نیز نامیده می شود، در بیشتر کشورهای گردوخیز جهان شیوع داشته و خسارت هنگفتی به این محصول وارد می سازد.
علائم بیماری بلایت گردو:
تمام قسمت های برگ ممکن است مورد حمله باکتری عامل بیماری گیاهی بلایت گردو قرار گیرد. بعد از وقوع آلودگی، لکه های ریز، آبسوخته و براق روی قسمت های مختلف برگ ظاهر می شود. لکه ها به تدریج بزرگ تر شده و سرانجام با مرگ بافت سبز برگ تبدیل به لکه های قهوه ای تیره می شوند. لکه ها مدور یا زاویه دار، دارای حاشیه ای به رنگ سبز مایل به زرد و روشن تر از بافت سالم برگ می باشد. ممکن است آلودگی در لبه برگچه های در حال رشد شدیدتر باشد. رشد بافت های سالم در بین بافت های آسیب دیده منجر به بدشکلی برگ می شود. روی دمبرگ اصلی و رگبرگ های فرعی، زخم های قهوه ای متمایل به سیاه بوجود می آیند که می توانند به بافت های مجاور آسیب برسانند. از بین رفتن دمبرگ اصلی می تواند باعث انهدام کامل برگ شود.
سرشاخه های جوان و سبز به بیماری حساس بوده و معمولاَ طی دوره کوتاهی در بهار آلوده می شوند. روی شاخه های آلوده، لکه های تیره به وجود می آیند و اغلب منجر به خشکیدن چند سانتی متر از شاخه ها می شوند.
سنبله های نر در شرایط مناسب ممکن است مورد حمله بیماری قرار گیرند. آنها تا زمانی که حالت غیرفعال داشته و رشد کافی نکرده باشند، به بیماری مبتلا نمی شوند. گل های دارای گرده، هنگامی که آلوده می شوند، ظاهری آبسوخته پیدا کرده و پژمرده می شوند و از گل های سالم همان سنبله متمایز می گردند. دانه های گرده سنبله های نر آلوده به آسانی آغشته به باکتریعامل بیماری می گردند.
آلودگی میوه در هر زمان از رشد میوه و بیشتر در ناحیه اطراف گلگاه پدیدار می شود. گلگاه میوه ممکن است از راه گرده های آغشته به باکتری یا آلودگی مستقیم آلوده شود. نشانه های آلودگی روی میوه به صورت نقاط یا لکه های کوچک آب سوخته و یا نیمه شفاف ظاهر می شود.
براثر گسترش بیماری، قسمت مرکزی لکه ها تیره شده و پوست میوه پاره می شود. در هوای مرطوب شیرابه سیاه و لعاب داری از این محل به بیرون تراوش می کند. این شیرابه مملو از باکتری های عامل بیماری است. مورچه، مگس و دیگر حشرات به این مایع جذب شده و باعث انتشار بیماری می شوند. سرعت توسعه بیماری همزمان با رشد میوه و سخت شدن پوست آن کاهش می یابد. در برخی موارد عفونت های گلگاه میوه های جوان منجر به نفوذ باکتری به مغز شده و آن را فاسد می کند. در این حالت مغز گردو نرم و لزج می شود.
چنانچه آلودگی میوه ها دیرتر روی دهد مغز گردو چروکیده و سیاه می شود.
آلودگی هایی که در اواخر فصل روی میوه اتفاق می افتد پیشرفت کمی داشته و معمولاً لکه های کوچکی را روی پوست سبز بوجود می آورند. این لکه ها عموماً به بافت سبز محدود شده و حتی ممکن است به پوست سخت هم نرسند.
عامل بیماری، نحوه انتشار و چرخه زیستی بلایت گردو:
عامل بیماری گیاهی بلایت گردو، باکتری Xanthomonas arboricola pv. Juglandis نام دارد.
باکتری عامل بیماری، زمستان را در جوانه ها، سرشاخه ها و میوه های آلوده سپری می کند. در اوایل فصل رشد بعضی از جوانه های آلوده، شاخه هایی تولید می کنند که برگ های آنها به شدت آلوده اند. این برگ ها منبع بزرگی از باکتری برای آلوده سازی کل گیاه هستند. اگر آب آزاد وجود داشته باشد، باکتری ها از راه روزنه های هوایی، زخم های ایجاد شده به وسیله آفات یا عوامل دیگر وارد اندام های گیاه می شوند. در صورت آلودگی دانه های گرده روی سنبله نر منبعی برای انتشار بیماری از طریق هوا فراهم می گردد. دانه های گرده آلوده در طی دوره گرده افشانی روی کلاله گل های ماده قرار گرفته و باعث آلودگی میوه می شوند.
هیچ یک از عوامل طبیعی به اندازه رطوبت در ایجاد عفونت موثر نیست. باران، بویژه باران زیاد و طولانی، مهم ترین نقش را در وقوع و شیوع بیماری دارد.
راه های پیشگیری و کنترل بیماری بلایت گردو:
- کاشت نهال سالم و عاری از بیماری
- برای جلوگیری از ورود عوامل بیماری زا به گیاه، بعد از هر طوفان، تگرگ یا هرعامل دیگری که موجب آسیب دیدن گیاه شود، کل گیاه را باید با بردوفیکس 5 در هزار محلول پاشی کرد.
- سم پاشی های چهارگانه دوره ای با بردوفیکس به شرح زیر :
سم پاشی با بردوفیکس 10 در هزار پس از برداشت محصول
سم پاشی با بردوفیکس 10 درهزار قبل از تورم جوانه ها
سم پاشی با بردوفیکس 5 در هزار بعد از ریزش شاتون ها
سم پاشی با بردوفیکس 5 در هزار بعد از تشکیل میوه
درمناطقی که هنگام بهار هوا مرطوب، بارندگی زیاد و شاخه ها در حال رشد هستند، لازم است درختان هفته ای یکبار تا کم شدن رطوبت هوا با بردوفیکس 5 در هزارسم پاشی شوند.