بخش دوم دفع آفات : دفع آفات به طور اعم - Page 02
خربق
برای راندن موش و هوام، خربق سیاه با پوست گندمدر انگبین کنند یا نان و پیه و بیخ قثا الحمار با انگدان(گیاهی از تیره چتریان) بکوبند و به زیت(روغن زیتون) بسرشند و با رندش آهن در میان نان کنند از این همه یکی موش بخورد بمیرد(نزهت نامه علایی).
و اگر خانه به خربق بخور کنی هوام از آن خانه بگریزند و در آن خانه برغوث و ذباب(مگس) و نحل(زنبور) هیچ نماند. و اگر خربق در عچن(عجن. آرد) کنند موش از آن بیاشامد بمیرد(عجایب قزوینی).
و اگر خربق را با کبریت بیامیزند، و در سوراخ مورچه ریزند، جمله از آنجا بگریزند(عجایب قزوینی).
دِفلی(خرزهره)
شیخ الرئیس گوید هر حیوان که او(دفلی) را بخورد هلاک شود و براغیث از وی بگریزند. و اگر حفره بکنی و ورق دفلی در آن اندازی، براغیث در آنجا جمع شوند(عجایب قزوینی).
اگر در میان خانه حفره ای بکنند و قطعه ای از چوب دفلی که آن را خرزهره گویند در آن حفره اندازند کک بر آن جمع شود(معرفت فلاحت).
و اگر جوزی میان تهی کنند و میان آن پر برگ خرزهره کنند کک بر آن جمع شود و همچنین است سیاه دانه(معرفت فلاحت).
و اگر چوب دفلی نزدیک سوراخ موش بیاویزند، چون پوست او بر آن چوب خورد فی الحال بمیرد. والله اعلم(معرفت فلاحت).
رازیانه
(رازیانج)از بهر نهش هوام نافع بود(عجایب قزوینی).
زردآلو
هرکه خواهد که او را پشه عذاب نکند چوب عصا یا چیز دیگر را با روغن دانه تلخ زردآلو بباید آلوده و بر سر بالین نهد پشه تشویش ندهد(ارشادالزراعه).
زیتون
اگر نان<بان> در آب زیتون فگنند چون موش بخورد بمیرد(نزهت نامه علایی)، (نوادرالتبادر) و (معرفت فلاحت).
نان کی(که) در زیت نهند، اگر موش بخورد بمیرد. دخان وی(زیتون) مانند دخان کندر بود(عجایب طوسی).
و شیخ الرئیس گوید، اگر ورق زیتون را در آب بجوشانند، و خانه را بدان رش کنند، مگس از آن خانه بگریزد(عجایب قزوینی).
زیره
و زیره خرد بسایند و اندر خانه مورچه ریزند همه بمیرند. و اگر خانه به برگ او دود کنند مار از آنجا بگریزد. اگر در خانه زیره دود کنند پشه بگریزد(فرخ نامه).
کبوتران آنرا دوست دارند. اگر خواهند کبوتر در برج زیاده شود، کمون (زیره) در برج (برج کبوتر) باید افشاند. پیش از آنکه بیرون شوند به طلب علف، تا آن مسکن را دوست گیرند. و مورچه از رایحه زیره بگریزد(عجایب قزوینی).
سپند
اگر اسفندان در خانه دود کنند مار بگریزد(فرخ نامه).
شیخ الرئیس گوید(اسفندان) از مسکرات است مانند خمر. و اگر به سرکه کنند و خانه را بدان رش کنند، هیچ مگس آنجا نرود(عجایب قزوینی).
و اگر سپند در آب آغشته کنند و آن آب در جامه خواب بریزند پشه بگریزد(معرفت فلاحت).
سُداب
هر که دست خویش به سداب نیک بیالاید مار نزدیک او نشود(نزهت نامه علایی).
اگر سداب را در برج کبوتر نهند گربه آنجا نرود(نواردالتبادر) و (معرفت فلاحت).
اگر او را در برج کبوتر نهند، هیچ گربه قصد او نکنند. و ماران از بوی سداب بگریزند(عجایب قزوینی).
و اگر بوی سداب به زنبور برسد زخم نتواند کرد(نوادرالتبادر).
راسو از بوی سداب بگریزد. و اگر از زیر بال مرغ خانگی قدر برگ سداب در آویزند از راسو محفوظ ماند و همچنین است اگر سر مرغ و ظاهر بال او بآب برگ سداب بیالایند. والله اعلم(معرفت فلاحت).