بخش سوم دفع آفات : دفع علف های هرز

و اگر کسی خواهد که چیزهای تباه در میان دخل نروید و آن را دفع کنند، چنانکه دیگر باره نروید، قدری زردروی بستانند و از آن تیشه یا تبری سازند، پس آن را گرم کند و به خون بز پیر آب دهند و بعد از آن هر نبات را که بدان دروند، دیگر باره برنیاید. و گفته اند که شب های محاق در وقت طلوع این بروج ببُرند و آن سنبله و جدی و دلو است تا دگربار نروید (علم الفلاحه).

و اگر خواهند که علفها که در میان غله بر آید پاک کنند گفته اند اگر بوقت طلوع سنبله یا جدی یا دلو ببرند دیگر بر نیاید و اما باید که ماه در محاق باشد (نفائس الفنون).

معرفت دفع گیاه ریوانیوس

و افلاطون حکیم گوید در دفع گیاهی که آنرا به رومی ریوانیوس گویند، این گیاهی است که در فالیز ها بسیار پیدا شود. و در دیگر زراعت ها نیز پیدا شود. خاصیت او آن است که چون پیدا شود، آن زراعت را خشک و فاسد سازد. و اهل فلاحت آنرا گل فالیز خوانند(ارشادالزراعه).

معرفت دفع گیاهی که آن را به رومی رینووس (Rinause) گویند. آن گیاهی است که در فالیزها بسیار پیدا شود و خاصیت آن آنست که چون پیدا شود آن زراعت را خشک و فاسد سازد (معرفت فلاحت).

معرفت دفع گیاهی که آن را به رومی رینووس گویند. این گیاهی است که در جالیز ها بسیار پیدا می شود. و در سایر زراعت ها به هم می رسد، خاصه تنباکو. چون پیدا شود آن زراعت را خشک و فاسد گرداند (مفاتیح الارزاق جلد سوم).

اگر خون مرغ خانگی بر تخم پاشیند و بعد آن تخم را زرع کنند، ضرر آن گیاه به آن زراعت نرسد (مفاتیح الارزاق جلد سوم).

بگیرند پنج چوب از چوب های دفلی که آنرا به فارسی خرزهره گویند، بدست آرند. و یک از آن در میان فالیز آن کشتزار فرو برند. و چهار بر چهار طرف آن موضع، از آن گیاه پاک شود. و اگر چهار پاره سفال آب نارسیده بدست آورند و بر هر یک صورت اسدی و مردی که گلوی آن اسد می فشارد، نقش کنند و در چهار طرف آن زمین دفن کنند، مضرت آن گیاه باز دارد. و اگر خروس کلان سال را در حول آن زمین بگردانند، تا بانگ می کرده باشد، مضرت گیاه بر طرف شود. و بعضی گفته اند که هر تخمی که زراعت خواهد کرد، خون مرغ خانگی بر آن تخم پاشند، و بعد از آن زراعت کنند، از ضرر این گیاه ایمن شود ضرر آن گیاه به آن زراعت نرسد(ارشادالزراعه) و (معرفت فلاحت) و (مفاتیح الارزاق جلد سوم).

در معرفت دفع سایر گیاه ها

افلاطون حکیم گوید که(ارشادالزراعه) عصاره ورق البنج(بنگ دانه) با برگ ترمس(باقلای مصری) در ظرفی مخلوط سازند و یک شبانه روز بگذارند بعد از آن بیخ خار و هر گیاهی مضری که بود به آن طلا کنند آن گیاه ناچیز شود. و اگر خواهند که زمین از گیاه پاک شود، در وقتی که آفتاب در جوزا باشد، گیاه و خار آن را از بیخ برکنند. و آنرا همچنان جمع کرده بگذارند تا وقتی که آفتاب به جدی آید. پس آن را بر گیرند و در مزبله اندازند تا متعفن شود. دیگر آن گیاه در آن زمین سبز نشود(ارشادالزراعه)،(معرفت فلاحت) و (مفاتیح الارزاق جلد سوم).

اثر مس در دفع علف هرز

و اگر داس و اره که از آن گیاه می بُرند از مس بسازند و آن را از خون بز نر کلان سال که آنرا نُهاز(بز نر که ماده های گله را بارور سازد) گویند آب دهند، هر گیاه و علف که از آن ببرند دیگر سبز نشود(ارشادالزراعه) و (معرفت فلاحت).

اگر داس و اره و تیشه و تبر، که از آن گیاه می برند، از مس قرمز یا روی بسازند و آن را از خون بز نر کلان سال آب دهند، به این طور که بعد از ساختن در آتش برنده بگذارند و آن وقت در خون بز مزبور اندازند، هر گیاه علف که از آن ببرند دیگر سبز نشود (مفاتیح الارزاق جلد سوم).

در کتاب بغیه الفلاحین به نظر آمده که. اگر به جای آهنی که به جهت شیار بر سر چوب نصب می نمایند، از مس قرمز چیزی به همان ترکیب درست نمایند و در آتش اندازند و بگذارند و در خون بز نر اندازند و آب دهند، هر زمینی را که به آن شیار نمایند، گیاه مضر به زراعت نروید(مفاتیح الارزاق جلد سوم).

اثر قیر و زِفت

و بعضی گفته اند که پیش از طلوع شَعری (Sirius)، اگر درخت خار را از خاک خالی نمایند و(ببرند آن را) و قیر و زفت که آمیخته، بر آن طلا نمایند، دیگر سبز نشود. و نیز گفته اند. در وقتی که ماه در محاق بود، به وقت طلوع سنبله یا جدی(یا دلو) هر گیاه که ببُرند دیگر سبز نشود (ارشادالزراعه)، (معرفت فلاحت) و (مفاتیح الارزاق جلد سوم).

Sirius - شَعری. شباهنگ. تیشتر در زبان پهلوی. شعرای یمانی. سیروس درخشان ترین ستاره آسمان شب که ستاره باران هم خوانده شده است. این ستاره هفتاد شب در سال در آسمان شب دیده نمی شود. طلوع شعری برای ما که در نیمکره شمالی هستیم، در مناطق عرض جغرافیایی 35 درجه، در 7 اوت معادل 16 مرداد اتفاق می افتد.