فصل اول : سیب زمینی و زنجرک سیب زمینی - Page 05

زنجرک سیب زمینی ناقل ویروس

زنجرک سیب زمینی مانند دیگر حشرات مکنده شیره گیاه کک و پسیل)، عامل بیماری های گیاهی ویروسی می باشد . سیب زمینی گیاهی است که بیش از دیگر گیاهان از ویروس آسیب می بیند. زیرا یک بار آلودگی برای یک بوته، برای آلوده کردن تمامی نسل های بعدی آن کافی است. ویروس از را غده وارد گیاه سیب زمینی می شوند. 35 نوع بیماری ویروسی، گیاه سیب زمینی را تهدید می کند. ویروس بندرت سبب مرگ بوته می شود و زیان آن، بیشتر موجب کاهش میزان محصول می شود. از این روی کمتر توجه کشاورزان را جلب می کند. (سهیلی مقدم و همکاران، 1395)

زنجرک سیب زمینی عامل انتقال ویروس به خانواده بادنجانیان ؛ بادنجان، فلفل دلمه ای، سیب زمینی و گوجه فرنگی می باشد . زنجرک ها ناقلان بخش اعظم ویروس های گوناگون از هر گروهی می باشند و بعلاوه، ظرفیت انتقال ویروس های نیمه مقاوم را دارا می باشند. (iflscience)

مکانیسم هاپربرن

هاپربرن یک بیماری غیرواگیر ناشی از تغذیه مستقیم انواع معینی از زنجرک و گیاه پر است. پس از سال ها مطالعه، مکانیزم هاپربرن تنها اخیرا روشن شده است. این پدیده، یک برهم کنش دینامیک، بین انگیزش تغذیه پیچیده حشره(شروع هاپربرن) و پاسخ های پیچیده ی زنجیره ای گیاه رخ می دهد. تاکنون گمان می رفت ترشحات سمی بزاق زنجرک سبب هاپربرن می شود، درحالیکه این امر ناشی از پاسخ زخم گیاه به حرکت منحصربفرد استیله های حشره است که بزاق زنجرک آن را تشدید می کند. این شیوه تغذیه بیشترین آسیب را به گیاهان وارد می کند. نمودار الکتریکی نفوذ استیله حشره، امروزه شاخصی برای پیش بینی شدت سوختگی یا هاپربرن است .(Backus et al. 2005)

زنجرک بوسیله قسمت های دهانی خود، دیواره سلولی را می شکند و شروع به مکیدن محتوای درون سلول می کند، در حالیکه همزمان بزاق آب مانندی ترشح می کند که می تواند سبب آسیب به مکانیزم دفاعی گیاه شود. (Jin et al. 2012) زنجرک ها سبب آسیب مکانیکی به برگ می شوند، اما برخلاف حشرات جونده، میزان سطح برگ را کاهش نمی دهند. زنجرک ها مانند تریپس ها و هیره ها، سلول را از هم می درند و در تمام جهان آسیب جدی و عظیمی را به چای و دیگر محصولات کشاورزی وارد می کنند. (Hazarika et al. 2009; Ye et al. 2014) . نمودار الکتریکی (EPG) نفوذ استیله های زنجرک نشان می دهد که حرکت دادن استیله ها بطرز ویژه ای است که در حال حرکت، گویی دیواره سلولی را سوهان می کشد. زنجرک پس از گسستن دیواره سلولی، مایع درون سلول را مکیده و هضم می کند. تغذیه زنجرک روی بافت آبکشی نمی باشد.(Jin et al. 2012; Miao et al. 2014) . زنجرک ها فتوسنتز را کاهش داده، جلوی رشد گیاه را گرفته و بالاخره سبب ریزش برگ ها می شوند. (Han et al. 2018)

مشکل مقاوم شدن حشرات نسبت به حشره کش های سینتتیک

پدید آمدن حشرات همزمان با پیدایش نخستین گیاهان در روی زمین می باشد، زمانی که هیچ موجود زنده دیگری وجود نداشت. حشرات و گیاهان اکوسیستم اولیه ی زمینی را بوجود آوردند. تاریخ طولانی فرگشت حشرات، سبب توانایی آنها در سازگاری با محیط های گوناگون می باشد. عمر نزدیک به نیم میلیارد سال حشرات و سرعت تطبیق آنها در شرایط جدید، راز بقای آنها بوده است . (iflscience) چنانکه سی سال پس از حادثه چرنوبیل، حشراتی که زنده مانده اند، هرچند اشکال معیوبی دارند، ولیکن توانسته اند با جهش ژنتیکی زنده بمانند. (Thompson, 2014)

از زمانی که رویکرد کشاورزان بسمت استفاده از حشره کش های سیستمیک نئونیکوتینوید آغاز شد، از میزان کنترل زنجرک ها کاسته شده است. این امر نیاز به اقدامات کنترلی جایگزین و نیاز به استفاده از حشره کش های اضافی را بوجود آورده است.(Kaplan et al. 2008) این امر، مشکل تولید سیب زمینی ارگانیک را تشدید کرده است .(Radcliffe and Lagnaoui, 2007)