اسکب معمولی سیب زمینی
Potato common scab
این بیماری گیاهی دارای اسامی مختلفی از جمله اسکب معمولی، جرب سیب زمینی، اسکب پنهان، اسکب چاله دار و اسکب خرمایی می باشد. عامل این بیماری باکتریایی در اکثر خاک های مزارع سیب زمینی وجود دارد. نشانه های این بیماری تنها روی غده قابل مشاهده است. به طور معمول این بیماری باعث کاهش بازارپسندی محصول می شود. عامل این بیماری علاوه بر سیب زمینی باعث آسیب به محصولات دیگری از جمله هویج، چغندر و تربچه می شود.
علائم بیماری اسکب معمولی سیب زمینی:
نشانه های بیماری گیاهی اسکب معمولی سیب زمینی روی غده شامل زخم های چوب پنبه ای، مدور یا زاویه دار و تیره می باشد. زخم های روی غده در مرکز کمی فرورفته و قسمت حاشیه ای آن برآمده هستند که ظاهری چاله مانند را ایجاد می کنند. زخم های سطحی دارای اندازه های متفاوتی هستند و در صورت عدم کنترل بیماری در طی سالیان متوالی میزان خسارت افزایش می یابد. این زخم ها که در ابتدا به صورت منفرد یا دسته ای هستند به مرور زمان گسترش یافته و با پیوستن به یکدیگر سطح غده را در بر می گیرند. غده هایی که به صورت کامل رشد کرده باشند حساسیت پایینتری در برابر این بیماری دارند.
عامل بیماری، نحوه انتشار و چرخه زیستی اسکب معمولی سیب زمینی:
عامل بیماری گیاهی اسکب معمولی سیب زمینی، باکتری Streptomyces scabies می باشد. بعضی ارقام نسبت به این بیماری دارای مقاومت نسبی هستند، اما وجود رطوبت نسبی به مدت شش هفته قبل از برداشت باعث حفاظت غده در برابر بیماری می گردد. آب و خاک آلوده دو عامل مهم در جابجایی این باکتری به مناطق عاری از بیماری می باشد. آلودگی در داخل انبار گسترش پیدا نمی کند. کاشت بذور آلوده یا قطعات آلوده، باعث آغاز آلودگی در مناطق عاری از بیماری می شود. شرایط آب و هوایی نیمه خشک و محدوده دمای 26 الی 30 درجه سانتی گراد تاثیر زیادی در رشد عامل بیماری دارد.
راه های پیشگیری و کنترل بیماری اسکب معمولی سیب زمینی:
- کاشت غده های سالم و عاری از بیماری
- عدم کشت متناوب با شبدر قرمز، چغندرقند، کلم، شلغم، ترب و هویج
- تناوب با محصولاتی همچون یونجه، سویا و گندم
- اجتناب از جابجایی خاک های دارای سابقه آلودگی
- کشت ارقام مقاوم به بیماری
- استفاده از بردوفیکس به شرح زیر:
- ضدعفونی غده ها قبل از کاشت با نسبت 5 در هزار
- ضدعفونی خاک بلافاصله بعد از کاشت با نسبت 5 در هزار
- سم پاشی با نسبت 5 در هزار هنگام جوانه زنی و باز شدن اولین برگ ها
- سم پاشی با نسبت 5 در هزار در زمانی که ارتفاع بوته ها 10-15 سانتی متر هستند
- تکرار سم پاشی با نسبت 5 در هزار با فواصل دو هفته یک بار تا زمان برداشت
