پوسیدگی پیتیومی ریشه و میوه گوجه فرنگی
Fruit and Root Pythium Rot
قارچ خاکزی پیتیوم یکی از عوامل بیماری‌زای رایج در خاک است. عامل قارچی بیماری گیاهی پوسیدگی پیتیومی ریشه و میوه روی بسیاری از محصولات از جمله ذرت، سویا، سیب زمینی، خیار، کدو، توت فرنگی، گندم، گیاهان زینتی و بسیاری گیاهان دیگر دیده می‌شود.
علائم بیماری پوسیدگی پیتیومی ریشه و میوه گوجه فرنگی:
آلودگی بذور در مراحل اولیه جوانه زنی برگ‌ها باعث عدم جوانه زنی، آلودگی گیاه و در نهایت موجب مرگ ناگهانی گیاهچه می‌شود. علائم ابتدایی بیماری روی ریشه، به شکل زخم‌های قهوه‌ای رنگ و مرطوب هستند. این لکه‌ها تا نزدیکی طوقه ادامه می یابند و باعث مرگ گیاه می‌شود. بخش‌های آلوده ریشه بسیار حساس، نرم و شکننده هستند. معمولاً علائم بیماری روی میوه، مربوط به میوه‌هایی است که در تماس با سطح خاک هستند. این نشانه ها به صورت زخم‌های آبدار و همراه با توده کرکی سفید روی سطح میوه است. میوه‌های آلوده لهیده می‌شوند و به کلی ازبین می روند. از آنجایی که میوه‌های سبز یا رسیده حالتی آبدار و لهیده پیدا می‌کنند، این بیماری را پوسیدگی آبدار نیز می نامند. در صورت فراهم بودن رطوبت یا آبیاری بارانی در زمان کوتاهی، لکه های قهوه‌ای روی برگ و ساقه مشاهده می شود.
عامل بیماری، نحوه انتشار و چرخه زیستی پوسیدگی پیتیومی ریشه و میوه گوجه فرنگی:
عامل بیماری گیاهی پوسیدگی پیتیومی ریشه و میوه گوجه فرنگی، گونه‌های مختلفی از قارچ Pythium است. این گونه‌های قارچی قادرند داخل آب، روی میزبان‌های دیگر و یا روی ریشه بوته های دفن شده در زیر خاک باقی بمانند. این قارچ‌ها در بازه دمایی گسترده‌ای بین 15 تا 32 درجه سانتی‌گراد گسترش می یابند. معمولاً بیشترین میزان خسارت بیماری، روی بخش‌های نزدیک به ریشه و قبل از باردهی بوته است. تمامی گونه‌های قارچ پیتیوم قادرند ریشه را آلوده کنند، اما در نشانه‌های آلودگی میوه دارای تفاوتی جزئی هستند. سنگینی و فشردگی بافت خاک و زمین‌هایی که دارای زهکشی ضعیف هستند از عوامل موثر در ماندگاری عامل بیماری‌زا در خاک است.
راه‌های پیشگیری و کنترل بیماری پوسیدگی پیتیومی ریشه و میوه گوجه فرنگی:
- استفاده از ارقام مقاوم و نشاهای سالم
- استفاده از آبیاری قطره‌ای و جلوگیری از اشباع آب
- تناوب گیاهی با گیاهان خانواده غلات و علوفه ای
- جمع‌آوری بقایای گیاهی داخل خاک
- مبارزه با نماتد مولد گره ریشه
- استفاده از بردوفیکس به شرح زیر:
- ضدعفونی بذور با بردوفیکس 10 در هزار
- ضدعفونی خاک با بردوفیکس 10 در هزار قبل از کاشت
- سمپاشی با بردوفیکس 5 در هزار هنگام جوانه زنی و بازشدن اولین برگ‌ها
- سمپاشی با بردوفیکس 5 در هزار بعد از ریزش گلبرگ‌ها
- تکرار سمپاشی با فواصل دو هفته یک بار با بردوفیکس 5 در هزار