بخش اول دفع آفات : دفع آفات کشتزار و درختستان - Page 01

بقول

و اگر بزر بقول را در آبی که کَبَر در آن جوشیده باشند آغشته کنند یا با حنظل در آب آغشته کنند بعد از آن زراعت کنند از کرمان و مرغان و همه آفات محفوظ ماند(معرفت فلاحت).

پیاز عُنصُل

و اگر پیاز عنصل(پیاز دشتی) در بیخ درخت بپاشند، هیچ آفت به آن درخت نرسد(ارشادالزراعه)، (معرفت فلاحت) و (مفاتیح الارزاق جلد سوم).

و هر که به زمینی برسد و بصل(پیاز) در آن زمین بخورد، وخامت آن زمین از وی مندفع شود. و اگر در هواهای سموم، بصل با خود دارد، سموم را دفع کند(عجایب قزوینی).

توت

و اگر(توت را) بخایند(با دندان نرم کنند) و بر جایگاه زخم کژدم نهند سود دارد. چون دست به توت سیاه آلوده شود به توت سپید بشویند پاک گردد و اگر به برگ درخت او بشویند همچنین(نزهت نامه علایی).

حنا و تخم حنظل

دیگر هر که خواهد که کرم نباشد در باغ و زمین حنا را به آب بباید جوشانید و پیش از آفتاب برآمدن، بگرد زمین افشاند و تخم حنظل نیز مناسب است(ارشادالزراعه).

حنظل

و چون تخم وی(حنظل) را نیز جوشانیده و در سر دهنه که آب به فالیز می رود، ریزند، گل و کرم در فالیز پیدا نشود(ارشادالزراعه).

و چون تخم وی(حنظل) را جوشانند و آب وی نیک تلخ شود اگر بگرد کشت افشانند تلخ(ناخوشایند)و کرم در آن حوالی نباشد و چون در خانه افشانند کک و کنه نباشد(ارشادالزراعه). و چون تخم وی(حنظل) را جوشانند و آب وی نیک تلخ شود اگر بگرد کشت افشانند تلخ و کرم در آن حوالی نباشد و چون در خانه افشانند کک و کنه نباشد(ارشادالزراعه).

و اگر حنظل بکوبند و یک شبانه روز در آب آغشته کنند و نهال که خواهند نشاند یا تخمی که خواهند زراعت کرد در آن آب آغشته کنند. و بعد از آن بنشانند و زراعت کنند، از غِنجه(غنج. لارو حشره) و یا باقی کرم های سبز محفوظ ماند(معرفت فلاحت).

جالینوس حکیم میگوید که هرکه تخم حنظل را به آب بجوشاند چنانچه آب نیک تلخ شود پس قدری نمک بر وی افکند و بگرد کشت افشاند ملخ از آن حوالی بگریزد. هرکه ملخ سبز را که در میان گیاه بود بگیرد و در میان کشتزار آویزد دیگر ملخان از آنجا بگریزند(ارشادالزراعه).

و اگر بیخ حنظل دود کنند هر مور که دود آن به او رسد بمیرد(معرفت فلاحت).

حنظل و افسنتین

و اگر افسنتین و حنظل بکوبند و در آب آغشته کنند یک شبانه روز و آن آب را در خانه بپاشند کک بمیرد. و همچنین است سیاه دانه(معرفت فلاحت).

حنظل و ترمس

و اگر باقلی مصری که آنرا ترمس گویند با حنظل در آب بجوشند و آن آب را به زرع یا در درخت پاشند از ملخ سلامت ماند. و اگر ملخ بر درخت باشد و این آب بر آن درخت ریزند، از همه درخت بیفتند(معرفت فلاحت).

حنظل و سوسن

هرکه سوسن و تخم حنظل و نمک را بجوشاند و آب آن را هرکجا افشاند کیک و کنه نماند(ارشادالزراعه).

حنظل و گوگرد

و اگر کبریت با حنظل در آب بجوشند و تخم هر سبزی که باشد در آن آب آغشته کنند و بعد از آن زراعت کنند، از همه آفت ها و مرغان و جانوران دیگر محفوظ ماند(معرفت فلاحت).

حنظل و چنار

اگر برگ چنار به آب بجوشانند و شحم(قسمت گوشتی گیاه) حنظل و پیش از برآمدن آفتاب گرد زمین کشته زار بزنند کرم از آن کشته بروند، اگر بی پیه(قسمت گوشتی گیاه) هم حنظل کنند هم روا باشد، اما چنین به نیروتر بود(فرخ نامه).