آنتراکنوز گوجه فرنگی
Tomato Antracnose
یکی از بیماری‌های مهم در آب و هوای گرم و مرطوب بیماری گیاه آنتراکنوز یا خال سیاه گوجه فرنگی است. قارچ این بیماری علاوه بر گوجه فرنگی، روی گیاهان دیگری از جمله بادمجان، فلفل، کدو، کرفس، کاهو، هندوانه، سیب زمینی و حبوبات نیز اثرگذار است. این بیماری علاوه بر آلودگی میوه‌های در حال رشد، باعث کاهش کیفیت محصول بعد از برداشت نیز می‌شود.
علائم بیماری آنتراکنوز گوجه فرنگی:
علائم آلودگی بیشتر روی میوه‌هایی که در حال رسیدن یا قرمز شدن هستند دیده می‌شود. علائم بیماری به صورت لکه‌های رنگ پریده و اندازه تقریبی یک سانتی متر است. با گسترش بیماری لکه‌ها دایره‌ای، فرورفته و کمی آبدار می شوند. مرکزلکه‌ها تیره رنگ هستند و گوشت زیر این لایه ها بافتی روشن تر دارند. معمولاً، قسمت‌های عمیق گوشت میوه‌های آلوده آسیب نمی بینند. با گسترش بیماری لکه ها به هم وصل و موجب لهیدگی سطحی میوه می شوند. گاهی اوقات علائم بیماری روی ریشه، ساقه و برگ نیز دیده می‌شود. علائم آلودگی روی ریشه ها به شکل لکه های قهوه‌ای کوچک و با تجزیه سطحی بافت ریشه ای همراه است. این علائم ریشه ای، در کشت‌های هیدروپونیک حالتی کم رنگ و متلاشی دارد. مواقعی که قارچ وارد مرکز بافت ریشه می‌شود، سختینه های سیاه (اسکلروت) روی آن ظاهر می‌شود. نشانه های اندک بیماری روی ساقه و برگ، اهمیت کمی دارد.
عامل بیماری، نحوه انتشار و چرخه زیستی آنتراکنوز گوجه فرنگی:
عامل بیماری گیاهی آنتراکنوز گوجه فرنگی، قارچ Colletotrichum Coccodes است، که توانایی ماندگاری در داخل خاک و بقایای گیاهی را به مدت یک سال دارد. به دلیل گستردگی میزبان‌های ثانویه این قارچ، عامل بیماری می‌تواند ماندگاری خود را روی محصولات دیگر حفظ نماید. بیماری برای گسترش نیاز به آب و هوای گرم و بازه دمایی 18 تا 30 درجه سانتی‌گراد دارد. عوامل تکثیر قارچ به راحتی از طریق آبیاری بارانی، حشرات و ادوات کشاورزی جابجا می‌شوند. آلودگی شدید در خاک باعث آلودگی بذور در زمان جوانه زنی می‌شود.
راه‌های پیشگیری و کنترل بیماری آنتراکنوز گوجه فرنگی:
- کاهش رطوبت از طریق تنظیم دور آبیاری و آبیاری قطره‌ای
- تناوب زراعی با گیاهان غیرمیزبان
- جمع آوری باقی‌مانده بقایای گیاهی و کنترل علف‌های هرز
- جداسازی و حذف میوه‌های آلوده بعد از برداشت
- سمپاشی با بردوفیکس به شرح زیر:
- ضدعفونی بذور با بردوفیکس 10 در هزار
- ضدعفونی خاک با بردوفیکس 10 در هزار قبل از کاشت
- سمپاشی با بردوفیکس 5 در هزار هنگام جوانه زنی و بازشدن اولین برگ‌ها
- سمپاشی با بردوفیکس 5 در هزار بعد از ریزش گلبرگ‌ها
- تکرار سمپاشی با فواصل دو هفته یک بار با بردوفیکس 5 در هزار