بادزدگی گوجه فرنگی(سفیدک کرکی یا سفیدک داخلی)
Tomato Late Blight
بیماری گیاهی «باد زدگی» که به سوختگی شاخ و برگ، بلایت، سفیدک کرکی و سفیدک داخلی نیز معروف است سالانه خسارت بسیار فراوانی به بوته‌های گوجه فرنگی و سیب زمینی در تمام مناطق زیر کشت این محصول وارد می‌کند.
علائم بیماری بادزدگی گوجه فرنگی:
بیماری گیاهی بادزدگی گوجه فرنگی به تمام اندام‌های هوایی بوته های گوجه فرنگی آسیب می‌رساند. علائم ابتدایی روی برگ و به صورت لکه‌های آ‌سوخته ظاهر می‌شوند. این لکه ها به سرعت گسترش می‌یابند و تبدیل به لکه های تیره و قهوه‌ای رنگ می شوند. گاهی هاله ای کم رنگ و نازک در اطراف زخم‌های روی برگ ایجاد می شود. در محیط‌هایی با رطوبت بالا توده قارچی سفید یا خاکستری رنگ در زیر برگ های آلوده تشکیل می شود. این لکه ها رگبرگ‌های اصلی برگ را نیز دربرمی‌گیرد. برگ‌های آلوده، قهوه‌ای رنگ، چروکیده و خشک می شوند. نشانه های بیماری روی دمبرگ و ساقه به شکل زخم‌های آبسوخته، نامتقارن و قهوه‌ای رنگ دیده می‌شود. علائم روی میوه به صورت لکه‌های تیره، سبز زیتونی یا قهوه ای رنگ، ناهموار و نامنظم ظاهر می‌شوند. سرعت رشد بیماری روی میوه کند است، ولی در صورت مساعد بودن شرایط محیطی تمام میوه را دربرمی‌گیرد. یکی از راه‌های شناسایی این بیماری بوی بد ناشی از پوسیدگی ساقه‌ها است.
عامل بیماری، نحوه انتشار و چرخه زیستی بادزدگی گوجه فرنگی:
عامل بیماری گیاهی بادزدگی یا سفیدک کرکی گوجه فرنگی قارچ Phytophthora Infestans است. سرعت گسترش آلودگی در آب و هوای معتدل، شرایط مرطوب و بازه دمایی 16 تا 22 درجه سانتی گراد افزایش می‌یابد. این بیماری در بقایای گیاهی، خاک زراعی و دیگر میزبان‌ها زمستان‌گذرانی می کند. عوامل تکثیری قارچ از طریق باد و باران کیلومترها جابجا می‌شوند.
راه‌های پیشگیری و کنترل بیماری بادزدگی گوجه فرنگی:
- استفاده از ارقام مقاوم و بذور سالم
- تناوب زراعی سه ساله با گیاهان غیرمیزبان
- حذف علف‌های هرز و میزبان‌های دیگری مثل تاتوره، توتون درختچه ای و اطلسی
- جمع آوری بقایای گیاهان بعد از برداشت
- افزایش فاصله بین بوته‌ها و ردیف‌ها
- کاهش استفاده از کودهای نیتروژنی و افزایش کودهای پتاسه
- استفاده از آبیاری قطره‌ای
- استفاده از بردوفیکس به شرح زیر:
- ضدعفونی بذور با بردوفیکس 10 در هزار
- ضدعفونی خاک با بردوفیکس 10 در هزار قبل از کاشت
- سمپاشی با بردوفیکس 5 در هزار هنگام جوانه زنی و بازشدن اولین برگ‌ها
- سمپاشی با بردوفیکس 5 در هزار بعد از ریزش گلبرگ‌ها
- تکرار سمپاشی با فواصل دو هفته یک بار با بردوفیکس 5 در هزار